Hoe kan een eeuwenoud landschap behouden blijven en zich tegelijkertijd ontwikkelen tot een nog betere leefomgeving? Die vraag doet zich voor in de polder Kortenhoef, onderdeel van het Vechtplassengebied. Het landschap ligt op de rand van droog en nat, hoog en laag en heeft een unieke cultuurhistorische waarde, met prachtige landgoederen op steenworp afstand en het patroon van de oude slagenverkaveling. Tegelijkertijd zijn er ook mindere kwaliteiten, zoals de aanwezigheid van een oude vuilstort in de ondergrond. Ook bestaat de wens om het landschap beter te ontsluiten voor recreanten en om nieuwe woningen te realiseren. De opgave is om te helpen bij het vinden van de juiste balans tussen behoud en ontwikkeling.
Eric-Jan Pleijster
Landschapsarchitect
Partner en oprichter van LOLA landscape architects, auteur Dijken van Nederland, lid van diverse kwaliteitsteams
Aandachtsgebieden: landschappelijk ontwerp, landschappelijke inpassing, ontwikkeling van ruimtelijke meerwaarde, duurzaamheid en biodiversiteit
Bekijk de video
Groenewoud is de benaming van het gebied tussen het lint Kortenhoef (Kortenhoefsedijk), de nieuwbouw van Kortenhoef en de Emmaweg, en is tevens de naam van het herontwikkelingsplan voor dit gebied. Het gebied maakt onderdeel uit van Polder Kortenhoef, die zich ook verder in westelijke richting uitstrekt. Ten oosten van het gebied ligt de cultuurhistorisch waardevolle landgoederenzone van ’s-Gravenland, die zich bevindt op de overgang van de stuwwal van het Gooi naar het veenpolderlandschap. Het oostelijke deel van Groenewoud heeft een meer open karakter, dat ook kenmerkend is voor andere veenpoldergebieden. Het zuidwestelijke deel, dat onderdeel vormt van de Kortenhoefsche Plassen, is waterrijk en tegelijkertijd ook minder open door de aanwezigheid van opgaande bosbeplanting.
Kernkwaliteiten (Leidraad Landschap en Cultuurhistorie):
Landschapstype:
Ondergrond:
Landschaps- en dorps-DNA:
Het project behelst een ingrijpende groen-blauw-rode herinrichting van het gebied in polder Kortenhoef-Oost, ten zuiden van (het nieuwbouwdeel van) Kortenhoef. Het plan zal leiden tot kwaliteitsverbetering van het gehele plangebied. Het project Groenewoud omvat de volgende onderdelen:
Masterplan (bron: Masterplan Groenewoud, Afvalzorg/Rob Aben Landschapsarchitectuur, oktober 2013)
Voorgestelde ontsluiting (bron: Masterplan Groenewoud, Afvalzorg/Rob Aben Landschapsarchitectuur, oktober 2013)
Een van de bouwstenen (bron: Masterplan Groenewoud, Afvalzorg/Rob Aben Landschapsarchitectuur, oktober 2013)
De ARO ziet de presentatie en discussie vandaag als een eerste kennismaking met het plan en kan nog geen positief of negatief advies geven. Er zijn nog teveel vragen bij de ontwikkeling, zowel bij de achtergronden, als de ruimtelijke uitwerking. De ARO vindt het voorliggende plan op een aantal ruimtelijke aspecten lastig te beoordelen en heeft verschillende opmerkingen bij de huidige voorstellen. De commissie stelt onder andere voor om de leesbaarheid van de plankaart te vergroten, met andere woorden, om een eerlijke plankaart te maken waarin de beoogde oppervlaktes aan verharding goed afleesbaar zijn, voor zowel wegen, als kavels. Ook zou duidelijker moeten worden aangegeven wat de ruimtelijke consequenties zijn van de verschillende ontwerpingrepen op schaalniveau van de hele polder, als je deze concreet uitwerkt. De ARO adviseert, ondanks de onderbouwing daarvan, om de ontsluiting van de waterwoningen in zijn geheel aan de oostzijde te regelen, zodat er geen extra autoverkeer vanaf de westzijde door de polder moet. Daarnaast is de ARO kritisch over de kwaliteit van de ruimtelijke inrichting van de voormalige vuilstort en over het toevoegen van een aantal bosschages, die ten koste gaan van de lange zichtlijnen in de polder.