Hotel Akersloot ligt in een overgangsgebied van strandwal naar strandvlakte, waar de restanten van het Oer-IJ en de grillige verkaveling nog zichtbaar zijn. Aan de westzijde van het huidige hotelterrein ligt een historische watergang: het Koningsmeer. Deze watergang en het aangrenzende open weiland dreigden bij de gewenste uitbreiding van het hotel te verdwijnen. De ARO adviseerde negatief en het plan werd herzien. Watergang en weiland blijven gespaard, waardoor de landschappelijke structuur van het gebied beleefbaar blijft.
Een ander plan betreft de te fuseren voetbalclubs in Egmond a/d Hoef. De voorkeurslocatie ligt aan de voet van de binnenduinrand, die hier een scherpe overgang vormt tussen het ruimtelijk verdichte duinlandschap en de open strandvlakte, nu in gebruik als bollenland. De recreatieve en ecologische functie van de binnenduinrand biedt vele aanknopingspunten om de lager gelegen voetbalvelden te verweven met natte, duinrelachtige natuur en ecologische potenties te benutten.
Marijke van Schendelen
Planoloog
Zelfstandig adviseur ruimtelijke ontwikkelingen voor gemeenten, provincies en private partijen, voorzitter Milieufederatie Noord-Holland.
Aandachtsgebieden: stedelijke vernieuwing, de relatie tussen stad en ommeland en het belang van cultureel erfgoed in ruimtelijke planvormingsprocessen
Binnenduinrand
Bekijk de video
Achtergrondinformatie
Landschap
Het strandwallen- en strandvlaktenlandschap ligt direct achter de jonge duinen en is ontstaan door de invloed van wind, rivieren en zee. Dit landschapstype bestaat uit parallel aan de kust verlopende stroken van hoger gelegen, droge en zandige strandwallen (de oude duinen), van elkaar gescheiden door lager gelegen, natte en venige strandvlakten. De strandvlakten zijn relatief open van karakter, terwijl de strandwallen vaak meer verdicht zijn door de aanwezige bebouwing en beplanting. Het contrast tussen zeer open gebied (strandvlakten) en zeer gesloten gebied (beboste binnenduinrand) is groot. De wat hoger gelegen strandwallen zijn van vanaf hun ontstaan aantrekkelijke woonplaatsen geweest. Ze vertegenwoordigen dan ook een belangrijke archeologische waarde. Vanaf circa 600 na Christus vestigde mensen zich op de randen van deze hoge gronden en startte van daaruit de ontginning van het aangrenzende veengebied op de strandvlakten. Akkers op de strandwallen werden gecombineerd met graslandgebruik in de lagere, vochtige strandvlakten. Beiden hebben een onregelmatig verkavelingspatroon. De richting van de nederzettingen (geestdorpen), zoals bijvoorbeeld Uitgeest, Akersloot en Heemskerk was dan ook overwegend noord-zuid, evenals de hoofdroutes die de strandwallen volgen. In de 17e eeuw ontstonden op de strandwallen landgoederen. Aan het eind van de 19e eeuw zijn deze voor een groot deel omgevormd tot villaparken, die zich later ook uitbreidden naar de strandvlakten. Delen van de strandvlakten, zoals o.a. bij Egmond, zijn omgevormd naar grond voor de bollenteelt. In de voormalige binnendelta bij Heemskerk, het Oer-IJ, zijn in de strandvlakten geulen en wallenpatronen nog steeds herkenbaar.
Kernkwaliteiten (Leidraad Landschap en Cultuurhistorie):
Landschapstype:
- strandwallen- en strandvlaktenlandschap
Ondergrond:
- aardkundige waarden, veel van de aangrenzende duingebieden zijn aardkundig monument
- archeologiegebieden: Noordelijke en Zuidelijke Duingebied en het Oer-IJ
- grote diversiteit aan reliëf
- de verscheidenheid aan overgangen duin-polder
- deze verscheidenheid is zowel ruimtelijk als vanuit natuur en cultuurhistorie interessant.
Landschaps- en dorps-DNA, o.a.:
- reeksen van geestdorpen (noord-zuid) op de strandwallen, landgoederenreeksen, villaparken
- stolpboerderijen in zowel dorpen als beeldbepalend op de strandwallen als in de strandvlakten
- verspreide molens met hun molenbiotopen
- de resten van kastelen en buitenplaatsen
- de contrasten tussen de lage open strandvlakten en de beboste binnenduinrand
- verschillende mate van openheid, van zeer open strandvlakten tot zeer gesloten in beboste binnenduinrand
- wegen volgen langgerekte structuur, daardoor parallelle wegen op strandwal
Paardenpension, Zeeweg 414 Heiloo
Naast de in de film genoemde plannen werd ook dit plan aan de ARO voorgelegd.
Het gaat hierbij om een paardenpension aan de Zeeweg in Heiloo. Als gevolg van de komende woningbouwontwikkelingen in het uitleggebied Zuiderloo is het noodzakelijk dat het paardenpension binnen afzienbare tijd wordt verplaatst. Overleg met het bedrijf heeft geleid tot een principe-afspraak waarbij het bedrijf wordt verplaatst naar een locatie aan de zuidzijde van de Zeeweg, aansluitend aan de aldaar reeds gevestigde Hippische Sportvereniging Heiloo. Het gaat om een bedrijf met een bescheiden omvang, maar wel op een landschappelijk kwetsbare plek. De beplanting rondom het terreintje zorgt voor een visuele afscherming van het gebouw en de activiteiten die er plaatsvinden. Wat betreft ontsluiting is het paardenpension direct gekoppeld aan de ontsluiting van de bestaande manege, waardoor er geen extra toegangsweg nodig is. De locatie ligt nabij weidevogelleefgebied, waardoor de mogelijkheden voor inpassende beplanting beperkt zijn.
Landschappelijke inpassing paardenpension (bron: Onderbouwing, gemeente Heiloo/BügelHajema, december 2014)
Uitbreiding Hotel Akersloot, gemeente Castricum
Het hotel met omliggende gronden bevindt zich pal ten oosten van de A9 en even ten zuiden van het dorp Akersloot. Eigenaar Van der Valk is voornemens het hotel en het terrein uit te breiden.
In het voorgelegde plan worden een wellness-gebouw, een kamergebouw en een casino toegevoegd aan het bestaande hotel, dat 220 kamers telt en diverse voorzieningen die bij een viersterrenhotel horen (zwembad, lounge/bar, restaurant, fitnessruimte, etc.). Naast de hotelfunctie, biedt hotel Akersloot ook (deels als zelfstandige functie) zaal- en congresfaciliteiten. Ten noordoosten van het hotel ligt een complex van 12 recreatiewoningen, dat onderdeel uitmaakt van het terrein. Er worden veel nieuwe parkeerplaatsen toegevoegd aan de oostzijde van het terrein langs de A9. Door de uitbreiding verdwijnt een oude karakteristieke waterloop (Koningsmeer), die in de huidige situatie het terrein aan de oostzijde begrensd en beeldbepalend is vanuit de A9.
Landschappelijke inpassing Hotel Akersloot, oude ontwerp (bron: Hollandschap, oktober 2014)
Concept terreininrichting Hotel Akersloot, nieuwe ontwerp (bron: Hollandschap, november 2015)
Fusielocatie Egmondse voetbalverenigingen, gemeente Bergen
Dit plan betreft de inrichting van nieuwe sportvelden en de herinrichting van de drie oude locaties (een locatie natuur, twee locaties agrarische grond). De fusie van de sportvelden in Egmond is al twee keer in de ARO aan de orde geweest. Er was toen sprake van een combinatie tussen woningbouw, natuurontwikkeling en de uitbreiding van de sportvelden. Het ging toen om andere locaties dan de locatie die nu voorligt. Inmiddels zijn er drie clubs die willen fuseren en blijkt de eerder beoogde locatie daarvoor te klein. Gemeente en clubs hebben nu een locatie op het oog aan de Tijdsverdrijflaan.
Kaart totale ontwikkeling (bron: gemeente Bergen, 2015)
‘Landschap’, één van de varianten voor nadere uitwerking (bron: ruimtelijke studie, La4sale, september 2015)
ARO-advies Paardenpension, Zeeweg 414 Heiloo (maart 2015)
De ARO adviseert negatief over de locatie van het plan buiten de rand van de groene omzoming van Heiloo, op grond van de kwaliteiten in de directe omgeving. De kwetsbare openheid van het gebied tussen Heiloo en de duinen is hier in het geding. Er is twijfel over de combinatie van zowel de inpasbaarheid van een groensingel als de weidemogelijkheden van de paarden met de natuurwaarden van het weidevogelleefgebied. De ARO is er niet van overtuigd dat dit een goede plek is voor deze functie, omdat deze de ruimtelijke kwaliteit op een onacceptabele manier aantast. Mocht deze plek inderdaad onontkoombaar zijn, dan geeft de ARO de suggestie om te onderzoeken of de (bebouwing van deze) functie dan ín de boszoom van de Zuiderneg kan worden gesitueerd. Los hiervan heeft de ARO vragen over de inpassingsmogelijkheden in relatie tot de eisen ten aanzien van het weidevogelleefgebied ter plaatse.
ARO-advies Hotel Akersloot, gemeente Castricum (april 2015)
De ARO is zeer kritisch over het plan en zal negatief adviseren richting GS. In de plannen dient de historische watergang te worden gerespecteerd, als historisch relict maar ook als grens tussen de open polder en de meer bebouwde strandwal. De getoonde nieuwe varianten gaan al meer in de goede richting, maar houden nog onvoldoende rekening met het historische verloop van deze watergang. Het grote aantal parkeerplaatsen in de zone langs de A9 baart de ARO ook zorgen. De oversteek van de parkeervoorzieningen naar het agrarische gebied aan de westzijde zou moeten worden voorkomen. Onderzocht zou moeten worden wat de mogelijkheden zijn om met de nieuwe ontwikkelingen, inclusief het parkeren, binnen de huidige contouren van het terrein te blijven en bijvoorbeeld een deel van het huisjesterrein te gebruiken voor de transformatie. Hierdoor zou de kenmerkende open zichtlijn vanaf de A9 aan de westzijde van het terrein kunnen worden gespaard.
ARO-advies Hotel Akersloot, gemeente Castricum (tweede behandeling, december 2015)
De ARO is positief over de nieuwe opzet van het plan en constateert dat er op een goede manier invulling is gegeven aan de eerder gemaakte opmerkingen. De ARO ziet nog wel een uitdaging in het verbeteren van het ontwerp van de parkeervoorzieningen rondom het hotel, die er nu nog voor zorgen dat auto’s erg dominant aanwezig zijn. Door bijvoorbeeld beter gebruik te maken van de nu nog open ruimte bij de toegangsweg aan de oostzijde van het terrein, kan nog kwaliteitswinst worden behaald.
ARO-advies Fusielocatie Egmondse voetbalverenigingen, gemeente Bergen (december 2015)
De ARO reageert instemmend op deze stap in de zoektocht van de gemeente naar een nieuwe plek voor de voetbalvelden. De ARO constateert dat er nog wel veel moet worden uitgewerkt in de nu nog modelmatige ruimtelijke voorstellen en doet een aantal suggesties en aanbevelingen waar rekening mee gehouden zou moeten worden. Het gaat hier onder meer om het nadenken over de daadwerkelijke ecologische meerwaarde van beplanting en het informeel houden van het parkeren. Ook dient aandacht te worden geschonken aan de oriëntatie van de voetbalvelden, omdat bij een mogelijke verschuiving hierin het terrein wellicht meer ruimte in gaat nemen dan nu in de modellen is ingetekend.
